Een eigen auto: weg ermee

Wat als er geen privéwagens meer bestaan? In een resolutie over driverless cars pleiten de meerderheidspartijen voor een maatschappij waarin alle auto's collectief worden gebruikt. 'Vandaag staan ze 80 procent van de tijd stil, dat is gewoon niet logisch', zegt N-VA-verkeersspecialist Inez De Coninck.

Ze bloeit volop, de deeleconomie: systemen waarbij tuinen, huizen en aankopen worden gedeeld. Neem nu Cambio, waarbij mensen geen eigen auto meer kopen, maar lid zijn van een groep die auto's ter beschikking stelt. Zeker voor stedelingen is Cambio een pragmatische keuze: u hoeft geen parkeerplaats meer te zoeken, terwijl u met de fiets en het openbaar vervoer bijna overal geraakt. Autogarages bieden intussen formules aan waarbij u een kleine auto koopt, maar enkele keren per jaar een grotere wagen kunt uitlenen. Voor een autovakantie, bijvoorbeeld.

Zulke initiatieven zijn modern, maar vergen geen al te grote mentale shift. Echt delen wel. Morgen ligt in het 'Adviescomité wetenschappelijke en technologische vraagstukken' van het federaal parlement een resolutie op tafel over driverless cars. Die moet een einde maken aan het feit dat het wettelijke kader voor zelfrijdende auto's in België zwaar achterloopt op de technologische realiteit. De eerste prototypes van Google rijden al lang rond. Niet zozeer de resolutie zelf, wel de onderliggende filosofie is opmerkelijk.

Happy few

Wat opvalt, is dat de meerderheidspartijen naar een revolutionaire vorm van mobiliteit willen evolueren. "Dankzij de opkomst van de zelfrijdende auto worden autovloten voor collectief gebruik denkbaar, waarbij de gebruiker per kilometer zou betalen in plaats van zijn auto aan te schaffen", zo staat er in de resolutie. Een nieuw systeem dat een ingrijpende verandering veronderstelt in de manier waarop auto's vandaag de dag worden beschouwd.

"Vandaag staan ze voor 80 procent stil, dat is niet logisch. Wij geloven in een mentale switch", zegt Inez De Coninck (N-VA). Worden auto's dan illegaal bezit? Dure speeltjes voor de happy few? "Neen, die switch komt er niet van vandaag op morgen, maar verloopt in twee fases. In de eerste fase, waarin private en collectieve wagens naast elkaar bestaan, zullen de verkeersproblematieken - files, vervuiling - allicht nog even toenemen omdat er auto's bijkomen. In de tweede, collectieve fase, neemt het verkeer af en pluk je de positieve effecten."

Die maatschappelijke ontwikkeling gaat gepaard met nieuwe technologieën. In plaats van een eigen auto te bezitten, neem je een abonnement op het gebruik ervan. Denk aan treinen of bussen, die nu al collectief zijn. In de toekomst wordt ook de wagen zo'n publiek vervoersmiddel, een dat u gewoon ergens kunt achterlaten voor een andere gebruiker.

"Alle partijen zijn ervan overtuigd dat we in die richting moeten evolueren. Dat is niet zozeer een politieke keuze, maar een maatschappelijke evolutie die de politiek niet mag missen", zegt Jef Van den Bergh, verkeersexpert van CD&V. Volgens hem zullen er wel nog "vele jaartjes overgaan" voor de collectieve auto echt is ingeburgerd.

Locatie bijhouden

De politieke wil is er, maar dat neemt niet weg dat we nog wat hindernissen moeten overwinnen. Het mentale aspect, uiteraard. "Maar je hebt ook een informatieplatform nodig, een soort verhuurdienst waarop de locatie van elke auto wordt bijgehouden. Dat is bijzonder moeilijk. Op dit moment bestaat zo'n systeem nog niet, maar in Europa lopen wel verschillende onderzoeken", zegt mobiliteitsexpert Johan De Mol (UGent), die rotsvast gelooft in een systeem van collectieve auto's.

Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) komt morgen naar het parlement voor een gedachtewisseling over de zelfrijdende auto's. Galant werkt volop aan een kader om experimenten daarmee mogelijk te maken in België.