'Belastingbetaler draait op voor schulden NMBS'

De N-VA windt zich op over een uitspraak van minister van Mobiliteit François Bellot (MR). Die zegt niet te kunnen uitsluiten dat de belastingbetaler opdraait voor de enorme schuldenberg bij de NMBS.
De schuld blijft een molensteen rond de nek van het Belgisch spoor. De schuld is intussen opgelopen tot ruim 6 miljard euro, gelijk verdeeld over de NMBS (3,2 miljard) en de spoornetbeheerder Infrabel (3,2 miljard).

Commerciële schuldenberg
De N-VA vreest dat op zijn minst een deel van de schuldenberg zoals in het verleden op de nek van de belastingbetaler terechtkomt. De regering-Verhofstadt nam in 2004 al eens 7,4 miljard euro schuld over van de NMBS. Kamerlid Inez De Coninck (N-VA) baseert zich op het antwoord van de nieuwe minister van Mobiliteit Bellot op een parlementaire vraag. 'Er zijn geen garanties dat de schuld die een gevolg is van commerciële activiteiten niet zal worden gefinancierd met federaal overheidsgeld', aldus Bellot. Zijn uitspraken liggen in lijn met de conclusies van het Rekenhof in een recente audit. Volgens het Rekenhof valt niet uit te sluiten dat de aflossing van de schuld en de intrest zal gebeuren met federaal overheidsgeld.

ABX
Met de commerciële activiteiten bedoelt Bellot het dossier-ABX, het voormalige pakjesbedrijf van de NMBS. Het zwaar verlieslatende ABX - een megalomaan project van gewezen spoorbaas Etienne Schouppe (CD&V) - is in 2006 voor 10 miljoen euro verkocht aan het Britse investeringsfonds 3i. Dat verkocht het later voor 750 miljoen door aan het Deense DSV. Maar de NMBS bleef zitten met de schulden en de binnenlandse activiteiten van ABX. Die gingen later op in de onlangs geprivatiseerde NMBS-cargodochter B Logistics.
Bij de opsplitsing van de NMBS Groep in 2005 in drie bedrijven bedroeg de erfenis van ABX een schuld van 1,2 miljard. Dat was eind 2013 al opgelopen tot 1,85 miljard als gevolg van de jaarlijks te betalen rente. In 2013 alleen bedroeg die rente 117 miljoen euro. 'Het belangrijkste is dat tegenover die schulden geen echte activiteiten meer staan. Er zijn dus geen commerciële inkomsten meer waarmee je die schulden aflost', zegt De Coninck. 'Terwijl elk normaal mens beseft dat je geen schulden mag opbouwen zonder inkomsten waarmee je ze aflost. Dat hebben we geleerd van het onfortuinlijke verhaal met de Turteltaks (de Vlaamse energieheffing om de schuld door subsidies voor zonnepanelen te betalen, red.)', luidt het. 'Bovendien wordt het schuldenprobleem door de commerciële avonturen uit het verleden nog groter. Het Rekenhof verwijst in zijn audit naar 261 miljoen schuld door commerciële activiteiten in het goederenvervoer die de NMBS intussen heeft afgestoten.'

Hervorming NMBS noodzakelijk
De Coninck: 'Het is een patroon. De NMBS stort zich in allerlei commerciële avonturen, privépartijen lopen met de winsten weg en het spoor - dus de belastingbetaler - blijft met de risico's op verliezen en de schuld zitten. Dat scenario heeft zich ook voltrokken bij het kluwen van vastgoedfilialen rond het spoor.' Het schuldenprobleem toont voor de N-VA nog maar eens hoe noodzakelijk de hervorming van de NMBS is. De spoortop kreeg in het vorige beheerscontract met de regering de opdracht de schuld op zijn minst te stabiliseren, maar dat is nooit gebeurd. 'Schuldverlichting maakt deel uit van de financieringsplannen die de spoorbedrijven moeten opstellen in het kader van de nieuwe ondernemingsplannen 2016-2020', laat Bellot verstaan.
De schuld was een van de grote twistpunten tussen NMBS-CEO Jo Cornu en de vakbonden. Cornu hamerde steeds weer op de dreiging dat de NMBS als gevolg van een financieel kapseizen geprivatiseerd zou worden. Maar de bonden waren niet onder de indruk. Ze blijven ervan overtuigd dat de overheid de schuld opnieuw op zich zal nemen, zoals in 2005 is gebeurd.

Bron: De Tijd (Dries Bervoet)